Columns

Over van alles dat me boeit. Elke column heeft een datum van eerste publicatie. Als ik de column later aanpas, vermeld ik de laatste wijzigingsdatum. Pas als die datum ruim na de eerste publicatie is, zie je hem hieronder in de inhoudsopgave.

Inhoudsopgave in chronologische volgorde

Goddelijke wezens in opleiding

Verrassende mogelijkheden van ons lichaam

Perspectief met drie kwaliteiten – 9 sep 23

Entropie en syntropie – 15 jul 23

Cartograaf gezocht – 9 apr 23

De piramides in Bosnië – 6 mei 23

Het denken en het kwaad – 31 jul 23

Het mysterie van ziekte – 11 nov 22

Pech en geluk – 5 mrt 23

De schijn van neutraliteit

Reuzenarbeid

Bewustzijn en energie – 3 aug 23

De afbakening tussen wetenschap en politiek – 13 mrt 23

De belangen van Edmund Burke – 15 jul 23

Mijn elektrische fiets

De jongen die te veel voelde

Chaostheorie en klimaatverandering

Graag meer vraagtekens bij 9/11 – 29 mrt 23

Twee inspirerende ministers – 15 jul 23

Filosofie en spiritualiteit

Een ‘bovenmaats’ debat over corona

Prikken ja of nee? – 1 jan 22

Ontwikkelingen richting duurzame landbouw – 27 aug 22

Fusievrees bij links – 14 dec 22

Onze menselijke/dierlijke aard – 16 dec 21

Die opbouw herken ik – 19 feb 23

Hoe zit dat met de vastgelopen jeugd-GGZ?

9 september 2023

Laatst gewijzigd

10 september 2023

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: wij zijn goddelijke wezens die nu voor een leven als mens op Aarde hebben gekozen. Dankzij de heldere uitleg van Christina von Dreien en wat ik zelf met mediteren ervaar, begint dit tot me door te dringen. Drie andere columns staan aan de basis van deze column: Perspectief met drie kwaliteiten, Het denken en het kwaad en Bewustzijn en energie.

Wij zijn goddelijk, want onze kern is een vonkje licht uit de goddelijke bron van licht én we hebben een vrije wil. Dit maakt dat we goddelijke mogelijkheden hebben, maar… de meeste daarvan zijn we sinds mensenheugenis grotendeels vergeten. Ze wachten om weer door ons ontdekt te worden.

De woorden licht, bewustzijn en liefde vind ik groots in hun betekenis. Neem nou bewustzijn: onze ziel is/heeft bewustzijn, ons lichaam is de drager van onze ziel en heeft ook bewustzijn, ons verstand heeft bewustzijn en ga zo maar door. Ik vergelijk deze woorden met kristallen die veel facetten hebben. Elk facet geeft expressie aan een ander detail. In hun grootsheid probeer ik dergelijke woorden correct te gebruiken. Dit illustreert de waarde van kunst, als onze woordenschat de gewenste diepgang mist (zie Cartograaf gezocht).

Onze belangrijkste keuze is die voor licht of onlicht (liefde of angst). Er zijn ook wezens die, ondanks dat vonkje licht in zich, toch voor het onlicht kiezen. De goddelijke bron respecteert deze keuze. Omgekeerd respecteren deze onlichte wezens niet de vrije wil van anderen.

Hier op Aarde zijn we behoorlijk vergeten, dat we afkomstig zijn van het licht. Het onlicht wil dit graag in stand houden en voedt daarom onze angst en stimuleert respectloos gedrag. Vanwege de dualiteit die er nog is op Aarde, houden licht en onlicht elkaar hier in evenwicht. We kunnen de dualiteit achter ons laten, door in groten getale voor liefde te kiezen. Dan gaat er zoveel licht schijnen, dat het onlicht geen stand kan houden. Het onlicht verkast dan naar een plek die voldoende donker is. Degenen die wel voor het licht kiezen, maken de overgang naar het eenheidsbewustzijn.

Met licht en liefde is wat bijzonders aan de hand. Als we voor liefde kiezen, trainen ons vermogen om onvoorwaardelijk lief te hebben vooral bij mensen die er minder ervaring mee hebben. Gaandeweg laten we meer ons licht schijnen en dit kan anderen inspireren hetzelfde te doen. Hierdoor worden we geen groep softies met elkaar, maar een groep mensen die het heft in eigen handen neemt om te leven naar hun essentie.

Met onze keuze om onvoorwaardelijk lief te hebben stijgt onze trillingsfrequentie en neemt ons bewustzijn toe. We worden ons van meer gewaar, we ontdekken nieuwe mogelijkheden voor onze vrije wil. Onze waarheid verandert mee en groeit richting de ultieme waarheid. Het hele spectrum van waarheden heeft als rode draad, dat er liefde is voor al wat leeft. De vrije wil van elke levend wezen wordt gerespecteerd.

De vaardigheden die we grotendeels zijn vergeten, zitten in de hoek van helder zien, helder voelen, etc. Onze intuïtie is een vorm van helder voelen, daar mogen we volop op gaan vertrouwen. In het verlengde hiervan een citaat uit het prachtige boek Sterren van zeven spiegels van Vladimir Dmitriev. Het citaat gaat over een wonderlijk klooster: je wordt er jonger. De clou zit hem in het ontbreken van spiegels. “Degene die het niet van de spiegel of van de opinie van zijn omgeving moet hebben, vormt zichzelf van binnenuit, en degene die wel in de spiegel kijkt, wordt gevormd door zijn uiterlijke spiegelbeeld…” (p. 78).

Met dat we ons open willen stellen voor de fijnstoffelijke wereld, kunnen we nieuwe initiatieven gaan nemen. We kunnen bijvoorbeeld bewust energieën gaan sturen. Onze woorden en gedachten hebben die kracht, vanwege ons goddelijk bewustzijn en onze vrije wil. Wel is het wijs goed onze grenzen te bewaken en zo het onlicht geen toegang te geven. Door ons eerst te verbinden met de goddelijke bron van licht hebben we de garantie, dat we met zuivere energieën van doen hebben. En weer met respect voor de vrije wil van anderen.

Een manier om energie te beïnvloeden, is een energetisch reiniging van onszelf. We zijn in ons dagelijkse leven omringd door allerlei zuivere en minder zuivere energieën. Net zoals we onszelf met water wassen, kunnen we ons ook energetisch wassen. Via de Higher Spirit Academy doe ik wekelijks een meditatie om mezelf energetisch te reinigen. Waarschijnlijk ga ik deze meditatie binnenkort zelf vormgeven en uitspreken. Christina geeft hier uitleg over in haar derde boek. Ook beschrijft zij hoe we gewenste energieën naar onszelf kunnen sturen. We vragen bijvoorbeeld een golf van onvoorwaardelijke liefde door ons of door onze woonkamer te laten stromen. Specifieker kan ook, om bijvoorbeeld in de winter verbinding met de zon te maken en op te nemen wat we nodig hebben. Verbinding maken met andere energetische krachtplekken kan ook. Of weer anders: een paar jaar geleden begon ik met voedingssupplementen uit een potje; die neem ik inmiddels energetisch in, in hun oervorm. The sky is the limit…

Zoveel mogelijkheden, we hebben het zelf in de hand. Bewustwording maakt dat we onszelf meer invloed gaan geven. We leven in een maatschappij waar het onlicht volop inzet op angst, om zo controle over mensen te houden. Afgelopen week zag ik een Engelstalige documentaire over vrije energie. De teneur van het verhaal ging over de grote invloed van de fossiele industrie en het leger. Mijn reactie daarop is: vertrouw erop dat we goddelijke wezens zijn en een prima kompas hebben. Als ik de eindregie bij de documentaire had gehad, zou ik én meer de nadruk leggen op de dynamiek tussen licht en onlicht én meer onze eigen invloed benoemen.

Wat mij vertrouwen geeft voor liefde te kiezen, is mijn ervaring dat liefde zichzelf versterkt. Via het stemmetje in ons nodigt de goddelijke bron van licht iedereen constant uit zijn essentie van liefde te ontdekken. Als ik minder goed naar mezelf luister, zullen de signalen steeds krachtiger worden als bijsturen nodig is. Dan word ik uiteindelijk bijvoorbeeld ziek, om tijd te krijgen voor zelfreflectie. Nu ik zelf kies voor liefde, heb ik nog maar een mild signaal nodig om weer een volgende stap richting bewustwording te maken. Ik maak sneller de ene stap na de andere, zo versterkt liefde zichzelf. We zijn in opleiding en hebben onze groei zelf in de hand. Maar weet, de goddelijke bron heeft oneindig veel geduld.

17 april 2023

Laatst gewijzigd

22 april 2023

Door de hoge gasprijzen wou ik minder gas verstoken. Afgelopen winter heb ik mijn thermostaat teruggezet van 21 naar 17 graden. Met een trui extra blijkt dat goed te doen. Mijn handen en voeten zijn wat kouder, maar daar blijk ik goed mee te kunnen leven.

Bij De Nieuwe Wereld (DNW) sprak Mathilde Kuipers over hormetische prikkels. Prikkels als temperatuur en eetfrequentie helpen ons lichaam gezond te houden. Het idee erachter is dat ons lichaam minder comfortabele situaties goed kan opvangen. Sterker nog, ze is erbij gebaat dat ze regelmatig geprikkeld wordt te reageren op extremen.

Qua temperatuur ga ik nu meer met de seizoenen mee bewegen. Ik heb gemerkt dat mijn lichaam zich kan instellen op uiteenlopende temperaturen. Daarom ook niet dagelijks een warme douche, een win-win situatie voor mezelf en de wereld. En wie weet soms een keer een koude douche…

Over het eten heb ik ook weer nieuwe inzichten opgedaan. Marieke de Groot vertelt bij DNW over de voordelen van vasten. Hierdoor ben ik via de website van kPNI het boek Word weer mens van Leo Pruimboom en Daniel Reheis gaan lezen. Een hoge eetfrequentie (zo makkelijk tegenwoordig) blijkt toch verschillende nadelen voor ons lichaam te hebben. Ons lichaam blijkt juist goed in staat, om wat langer zonder eten te kunnen. Dus niet minder eten, maar minder vaak eten. Door bijvoorbeeld 16 uur niet te eten, gaat ons lichaam in die periode haar energie ook uit opgeslagen voorraden halen. Met als belangrijk voordeel dat ons spijsverteringsstelsel een langere periode van rust en herstel krijgt.

Over de voordelen van inspanning had ik al een keer geschreven. De strekking blijkt elke keer weer: stem je leefstijl af op die van de jager/verzamelaar van lang geleden. Daarom is de ondertitel van Leo en Daniel hun boek ook De terugkeer van de Homo Sapiens.

Hun boek heeft me ook de spiegel voorgehouden, hoe eigenwijs ik ben. Een vriendin had me al vaker geadviseerd, gevarieerder te gaan eten. Blijkbaar heb ik er een gedegen boek voor nodig, om tot verandering van mijn gedrag te komen. Daarin speelt ook mee, dat erover voeding zóveel wordt gezegd, dat ik een voedingsadvies niet zomaar overneem. Door de diepgaande uitleg in het boek heb ik me laten overtuigen.

19 februari 2023

Laatst gewijzigd

9 september 2023

De laatste weken ben ik het onderdeel Perspectieven van mijn website opnieuw aan het indelen. Ik ben selectiever geworden in welke perspectieven ik een plek geef. Het aantal kwaliteiten per perspectief staat nu voorop. Die met twee kwaliteiten (yin en yang) en drie kwaliteiten (waarheid, liefde en vrijheid) krijgen zeker een plek. Deze twee perspectieven geven voor mij helder aan, hoe in de basis ons leven in elkaar steekt. Het perspectief met zeven kwaliteiten (de zeven chakra’s) noem ik ook, om de verdeling van kwaliteiten in ons lichaam aandacht te geven.

Elke kwaliteit is van waarde, dus elk perspectief maakt duidelijk wanneer we als mens in balans zijn.

Het perspectief met drie kwaliteiten boeit mij het meest. De combinatie van drie kwaliteiten kwam ik als eerste tegen in het boek Logica van het Gevoel van Arnold Cornelis. Hij heeft het over waarnemen, handelen en sturen, waarvan de eerste twee yin en yang uitdrukken. Vele jaren later ging ik de verhalen van Christina von Dreien lezen. Zij heeft het over waarheid, liefde en vrijheid. In de kern blijken beide personen het over hetzelfde te hebben. De meerwaarde van Christina zit hem vooral in de helderheid van haar verhaal. Toch had ik de impact van Christina haar driedeling minder goed gevat, als ik me daarvoor niet had verdiept in het verhaal van Arnold.

Door Christina ben ik in het verhaal van Arnold gaan schrappen. De basis van het verhaal van Arnold vind ik duidelijk: de eerste kwaliteit staat voor yin en de tweede voor yang. Hij voegt andere elementen toe aan zijn verhaal, die niet passen bij deze basis. Waarom is een kind yin en een jongvolwassene yang? Onze levensfase is een gegeven, geen kwaliteit. Bij andere kwaliteiten gaat onze individuele keuze onbewust makkelijk één kant op, dit vanwege gemaakte keuzes in onze samenleving. Dat kan ik het beste illustreren met het duo dorpsdenken en werelddenken. Deze kwaliteiten staan voor yin en yang, maar in onze samenleving heeft het werelddenken de wind in de rug. Bernard Lietaer heeft me daarop attent gemaakt. In zijn boek Het geld van de toekomst beschrijft hij, dat ons huidige geldstelsel de kwaliteit van yang heeft. Daarom is het een soort van vechten tegen de bierkaai om het dorpsdenken van de grond te krijgen. Hij schrijft dat gemeenschappen in verval raken, als ons soort geld er wordt geïntroduceerd. 

De gevestigde orde in onze samenleving gebruikt de drie kwaliteiten op een afgeknepen manier. Ze gaat grotendeels voorbij aan de yin-kant van ons bewustzijn. Hierdoor krijgen de kwaliteiten waarheid en liefde nauwelijks kleur. Als substituut gebruiken we in onze samenleving verstandelijke (yang) waarheden. Deze waarheden staan aan de basis van de kwaliteit vrijheid. Dit maak dat onze keuzes vrijwel niet worden gekleurd door liefde, maar vooral door gecreëerde waarheden.

Copernicus kreeg het inzicht dat de Aarde niet het middelpunt van het universum is. Nu krijgt een ander ingrijpend inzicht (weer) voet aan de grond. Het betreft het inzicht dat onze menselijke intelligentie niet de hoogste vorm van intelligentie is, maar dat we een radertje zijn in een groter geheel.

De nieuwe indeling van de pagina Perspectieven past bij de keuzes, die ik de laatste paar jaar heb gemaakt. Eén daarvan is trauma’s opruimen, zie de column over Bewustzijn en energie. Dit proces verheldert mijn waarneming. Een andere is minder denken en meer gaan luisteren. Luisteren naar ingevingen die tot me komen, als ik me er voor openstel. En tot slot het inzicht om voor liefde te kiezen. Deze keuze resoneert door, in hoe ik mijn leven manifesteer.

23 december 2022

Laatst gewijzigd

15 juli 2023

In mijn opleiding leerde ik over entropie, niet over syntropie (het tegenovergestelde van entropie). Entropie is een maat voor de wanorde in een systeem. Als je gekleurd water naast helder water in een bak doet, zal de kleur zich langzaam maar gestaag over de hele bak verspreiden. Dit komt omdat het waarschijnlijker is, dat deeltjes zich waar dan ook in de bak bevinden. De kans is zéér klein dat op een dag de beginsituatie zich weer tijdelijk voordoet.

Ali attendeerde mij op het interview, dat Tijn en Binkie hadden met Karsten en Casper over vrije energie. Tijn noemde syntropie als tegenovergestelde van entropie en ons hart kwam ter sprake als de ontvanger van syntropie. Zijn uitleg van syntropie ligt bij de kwantumelektrodynamica. Ergens in de formules komt een plus- en een minteken voor. Het plusteken staat voor de pijl van de tijd uit het verleden. Zo kennen wij tijd en daarom wordt het minteken meestal genegeerd. Die staat voor de pijl van de tijd vanuit de toekomst. Met deze pijl hangt syntropie samen. Tijn noemt een Italiaanse wetenschapper die hierop voortborduurt. Die wetenschapper oppert dat syntropie ons raakt in ons hart en dat we worden aangetrokken naar iets in de toekomst. Dat iets zou voor mij een staat van maximaal bewustzijn kunnen zijn. 

Inmiddels heb ik ook een Engelstalige video gezien over entropie. Wat mij daarin verraste, is dat leven past bij een toename van entropie. Ook al zijn levensvormen geordend, toch zorgt leven voor een toename van entropie. Verhelderend vond ik de constatering dat de Aarde hoogenergetische fotonen (lichtdeeltjes) ontvangt van de zon en deze energie weer uitstraalt in een veelvoud aan laagenergetische fotonen. Dit proces van geconcentreerde naar verspreid is precies waar entropie voor staat. En levensvormen dragen daaraan bij.

Maar dan syntropie. Onze groei naar meer bewustzijn herken ik wel, want minder bewust worden lukt niet. Toch is er met ons mensen wat bijzonders aan de hand. Waar hier op Aarde de invloed van mensen niet merkbaar is, ontstaan fijnmazige netwerken van leven. Met ons huidige niveau van bewustzijn lukt het ons niet in balans met al het andere leven te leven. De crux is dat we vergeten zijn vanuit ons hart te leven.

Over de mens zegt Christina von Dreien: “Alle mensen zijn licht, ze zijn het alleen vergeten.” In andere woorden schreef Marianne Williamson hierover in haar gedicht Onze grootste angst. Ze schrijft dat onze grootste angst is om ons licht te laten schijnen. Als we ons licht laten schijnen, laten we de angst achter ons. Het is aan ons, ons hart te volgen. De aantrekkende kracht naar meer bewustzijn is constant aanwezig. In andere woorden noem ik deze kracht het geduldige stemmetje in ons, dat ons de weg wijst.

Het zou goed kunnen dat bepaalde inzichten pas doorbreken in onze samenleving, als voldoende mensen hun licht laten schijnen. Eén zo’n inzicht kan vrije energie zijn. Deze vorm van energie wordt vermoed uit een nog onbekende bron te komen, die immens, nabij en altijd toegankelijk is. Meer over vrije energie lees je op de website van Karsten en Casper.

5 december 2022

 Laatst gewijzigd

9 april 2023

Onlangs heeft Carlijn Kingma een mooie cartografie over ons geldstelsel gemaakt, zie ook mijn samenvatting van het boek Het geld van de toekomst. Zo’n cartografie illustreert het gezegde dat een beeld meer zegt dan duizend woorden. Over een ander onderwerp kan een cartografie ook verhelderend zijn: het verhaal over bewustzijn.

Je kunt de mate van bewustzijn illustreren met de grootte van de rugzak die de personen dragen. Je draagt ballast met je mee, bijvoorbeeld van trauma’s die in je lichaam vastzitten. Of je rugzak kan gevuld zijn met beperkende overtuigingen over jezelf. Bij een laag bewustzijn is er meer angst dan liefde in je leven, meer uit verbinding dan in verbinding, meer gespannen dan ontspannen, meer ruis dan rust, meer denken dan weten, meer ikke ikke dan oog voor al het leven.

Wat je ook in de tekening kunt verwerken, is dat onze innerlijke en uiterlijke wereld elkaars spiegelbeeld zijn. Misschien met gedachtenwolkjes of droombeelden? En van generatie op generatie je ballast doorgeven, door een baby al met een rugzakje te tekenen. Triest hè, hoe hardnekkig onbewuste patronen zijn. Het heeft bij mij ook ruim vijftig jaar geduurd, voordat ik volmondig koos voor het stemmetje in mij als leidraad in mijn leven.

Jaren terug las ik een boek van Clare Graves, de grondlegger van Spiral Dynamics. Zijn idee is dat ons neuraal netwerk zich stapsgewijs aanpast, als we in onze basis anders met existentiële problemen omgaan. Hij heeft meerdere stappen kunnen benoemen. Maar wat hij ook benoemt, is dat we met elke stap ons oplossingsvermogen (?) beduidend vergroten (zie Figure 1, ons oplossingsvermogen is de ruimte tussen de twee lijnen). De vraagteken plaats ik, omdat ik me de precieze omschrijving niet meer herinner. Maar het mechanisme kan ook in de cartografie worden verbeeld.

Twee verwante begrippen zou ik ook graag in de cartografie verwerkt zien, de begrippen licht en liefde. Meer hierover in de column hierboven.

Misschien heeft de cartografie wat weg van de tuin der lusten van Jeroen Bosch. Of gaat hij op een Escher lijken? Welke cartograaf gaat deze boeiende uitdaging aan?

8 augustus 2022

 Laatst gewijzigd

6 mei 2023 

Je leest het goed: Bosnië. Deze piramides kwamen op mijn pad bij een meditatie die ging over krachtplekken op Aarde. Daarna las ik dat deze piramides bedekt zijn door een laag grond en pas in 2005 zijn herkend als piramides.

Bij de meditatie voelde ik de krachtige energie van deze plek in Bosnië. Uit metingen is gebleken dat er uit de top van de grootste piramide een verticale energiebundel komt met een doorsnede van circa 4 meter. Bijzonder is dat de straal krachtiger is op grotere afstand van de piramide.

Het blijkt dat de hoofdstroom van de archeologie niets moet weten van deze piramides. Ze noemen de heuvels ‘natuurlijke verschijnselen‘. Maar dan negeren ze dat uit opgravingen al is gebleken, dat er gestapelde, rechthoekige stenen liggen (met een onnatuurlijke samenstelling, wel een hoogwaardige kwaliteit).

Verspreid over de Aarde blijken vele piramides te staan, ook in de Verenigde Staten. Zelfs in zo’n rijk land is er geen animo om hun ‘eigen’ piramides zorgvuldig te onderzoeken.

Vooral de grootste piramide van Bosnië heeft fascinerende kenmerken. Ik noemde al de energiebundel, maar er blijkt ook een uitgebreid gangenstelsel onder deze piramide te zijn. En groot is ook echt groot: met een hoogte van ruim 220 meter is dit de grootste piramide die we kennen. De ouderdom van de piramide is ook indrukwekkend: mogelijk ruim 25.000 jaar oud.

Hoe passen we die ouderdom in ons gangbare verhaal over het ontstaan van de menselijke beschaving? Dus nog geen landbouw (12.000 jaar geleden), geen schrift (6.000 jaar geleden) en al wel zo’n uitgekiend bouwwerk kunnen maken? Wat voor mensen waren dat?

In mei 2023 bracht het algoritme van YouTube de podcasts van Janneke van der Meulen onder mijn aandacht. In deze aflevering gaat ze met Ard Pisa in gesprek over megalithische bouwwerken op Aarde.

16 juni 2022

Laatst gewijzigd

31 juli 2023

Op 1 juni stond er in Trouw een artikel over filosofe Hannah Arendt (1906 – 1975) en nazikopstuk Adolf Eichmann (1906 – 1962), geschreven door Peter Henk Steenhuis. Drie filosofen komen aan bod: Hans Achterhuis, Thomas Mertens en René ten Bos. Boeiend hoe filosofen stoeien met begrippen als denken en kwaad. Sommige uitspraken waren nieuw voor mij, ik was er door verrast. Hieronder beschrijf ik mijn stoeien met deze uitspraken.

De uitspraak die er voor mij uitsprong, is van Hannah Arendt. René ten Bos noemt haar standpunt over denken: “Arendt denkt altijd dat denken goed is. [RtB’s mening:] Op het moment dat mensen denken, en dan nóg het kwade doen, dan kán achter dat denken geen intelligentie of verstand zitten.” Dat denken altijd goed is en dat het kwaad niet kan denken, blijkt de dominante gedachte te zijn in het liberale Westen. Zo’n uitspraak had ik niet voor mogelijk gehouden en toch blijkt het de dominante gedachte te zijn. Maar even later verwoordt René ten Bos zijn eigen standpunt en daar kan ik ook niks mee! Hij zegt: “Denken is iets, wat jou overvalt. Dat ga je pas doen, als je lichaam een waarschuwing krijgt of er iets vreselijks gebeurt. […] Denken is een onwelkome gast.” Dat ga je pas doen na een lichamelijke waarschuwing? Volgens mij zit de gemiddelde westerling enorm in zijn hoofd en is hij/zij zich daar vaak niet van bewust. Allerlei meditaties zijn er juist op gericht om ons hoofd tot rust te brengen. Het is mij een raadsel hoe verschillende filosofische stromingen met denken omgaan.

Voordat ik ga schrijven over een uitspraak van Hans Achterhuis, noem ik ter inleiding een uitspraak van Thomas Mertens. Hij zegt: “Arendt bagatelliseert niet het kwaad zelf, maar wil erop wijzen dat juist het banale kwaad zo angstaanjagend is.”

De uitspraak van Hans Achterhuis gaat over een maatschappij, die georganiseerd is op het principe van het radicale kwaad (nazi-Duitsland). Dit radicale kwaad kan dan alleen maar worden uitgevoerd, als tienduizenden normale mensen ijverig en gedachteloos (het banale kwaad, volgens Hannah Arendt) hun taken volbrengen. Dan kom ik tot drie ingrediënten: het radicale kwaad, het banale kwaad en de slachtoffers. In ons huidige vrije Westen zie ik in ieder geval twee van deze drie. De slachtoffers zijn voor mij de organismen, die de dupe zijn van kaalslag, monoculturen, pesticiden, etc. Het banale kwaad zijn de mensen, die niet zo bezig zijn met de belangen van ander leven. En als twee van de drie ingrediënten er zijn, zou het dan kunnen, dat het radicale kwaad óók in onze maatschappij zit? Geen fijne constatering, geef ik meteen toe. Ik spreek zelf liever over een laag bewustzijn. Bewustwording gaat ook over inclusief willen leven: àl het leven doet er toe. Bij de nazi’s gold dat heel opzichtig niet, maar heden ten dage valt er nog steeds veel te verbeteren.

Het artikel geeft een inkijkje hoe er op verschillende manieren over de begrippen denken en kwaad wordt gesproken. Op dit terrein put ik mijn inspiratie uit het boek Sapiens van Yuval Noah Harari. Wij mensen beheersen de wereld, omdat we de enige dieren zijn die fictieve verhalen kunnen verzinnen en geloven. Onze hele geschiedenis is het de vraag, hoe je miljoenen mensen laat geloven in een verhaal. We be-denken verhalen die gaan over (fictieve) onderwerpen als geld, mensenrechten, naamloze vennootschappen of natiestaten. De nazi’s hadden op zich een heel sappig verhaal, maar o wee als je van het verkeerde ras was of vraagtekens bij hun verhaal zette. Ons huidige Westerse verhaal is een stuk inclusiever en toleranter, maar wel erg op onze eigen soort gericht. We hechten zo aan onze fictieve werktuigen, dat we de non-fictieve wereld op grote schaal verwaarlozen. Als samenleving lijken we ons heil te moeten zoeken bij een beter fictief verhaal, dat meer oog heeft voor de echte wereld. En zonder fictief verhaal, dus alleen praten over bestaande dingen zoals rivieren, bomen en koeien, dat lijkt de groep niet bij elkaar te houden.

Uit: Sapiens, een beeldverhaal.

Of is er een andere optie? Ik kwam op dit idee door het verhaal van Christina von Dreien. Haar verhaal is geen fictief verhaal, omdat ze het niet verzonnen heeft. Diverse stukken van haar verhaal kan ik (nog?) niet bevatten. Dat maakt niet dat ik haar daarin geloof, het zit er voor mij in dat ik haar vertrouw. Ze bewandelt rustig en koersvast haar eigen pad, wat mijn vertrouwen in haar versterkt. En nu weer verder over haar verhaal. Er zit zoveel leven en diepgang in haar verhaal, ze hoeft geen gebruik te maken van fictieve werktuigen. De hoofdstroom van onze wetenschap beperkt zich tot de werkelijkheid, die dubbelblind kan worden aangetoond. Of ze gaat over onze fictieve werkelijkheid, je kunt bijvoorbeeld afstuderen in rechten. Eigenlijk beperkt de wetenschap zich tot een armetierig straaltje water uit de kraan van het leven.

Het verhaal van Christina von Dreien is doordesemd met liefde voor het leven en je licht laten schijnen. Wat ons weghoudt van deze werkelijkheid is een laag bewustzijn, een lage trillingsfrequentie. En daarmee kom ik weer uit bij het denken en het kwaad. Denken heeft z’n waarde, maar vooral met bewustzijn als basis. Christina zegt: “De oplossing van een probleem vind je altijd op een hogere trillingsfrequentie dan die van het probleem zelf”. Daarom kun je met een hoger bewustzijn het kwaad beter doorzien.

PS Eerst eindigde deze column bij de uitspraak van Hans. Na wat dagen sudderen schoot Yuval me te binnen met zijn fictieve verhalen. Toen eindigde ik ermee, dat Christina haar verhaal mij het meeste aansprak. Tot ik me realiseerde, dat haar verhaal niet fictief is. Mijn column was rond, met dank aan mooie ingevingen.

31 mei 2022

 Laatst gewijzigd

11 november 2022 

Waarom wordt de één wel ziek en de ander niet? Deze vraag is van alle tijden. Shigehisa Kuriyama schrijft in zijn boek The Expressiveness of the Body hoe in de Oudheid de Grieken en de Chinezen elk hun eigen medische kennis hebben opgebouwd. Die kennis had in de oorsprong raakvlakken, maar er ontstonden gestaag duidelijke verschillen. In afbeeldingen uit de Middeleeuwen zijn deze verschillen goed te zien.

Links de medische blik van de Chinezen (1341) en rechts die van de Grieken/Europeanen (1543).

In de Griekse cultuur stond articulatie al vroeg in hoog aanzien. Voordat spieren als zodanig ontdekt waren, brachten kunstenaars in hun creaties spieraccenten aan, zelfs op plekken waar dat niet mogelijk was. De (motorische) spieren en zenuwen waren later voor de Grieken een duidelijke illustratie dat er een centrale aansturing is in ons lichaam: de wil. Dankzij anatomie kregen de Grieken steeds meer zicht op de samenhang van alle onderdelen in het lichaam.

De Chinezen hadden meer oog voor de wisselwerking tussen macro- en microkosmos. Net als rivieren hadden energiestromen in het lichaam elk hun eigen stroomgebied. Bij hen was, vooral rondom de complexiteit van het lichaam, de vraagstelling anders: de wat-vraag was onafscheidelijk van de hoe-vraag. Voor ons moeilijk te volgen. Verder hadden ze meer oog voor tijd en daarmee voor tragere processen. Ze geloofden dat in de loop der tijd een ziekte zich steeds dieper in het lichaam nestelde. Het lichaam gaf zijn geheimen prijs door te voelen bij de pols en door te kijken naar het gezicht.

Beide culturen worstelden met de vraag die ik hierboven stel: waarom wordt de één wel ziek en de ander niet? De wind als Goddelijke adem speelde een belangrijke rol. Bij de Grieken was een droge, koude wind het beste voor de menselijke gezondheid. De Chinezen keken vooral naar heersende en afwijkende winden per periode van het jaar. Afwijkende winden waren risicovol voor mensen met een lage voorraad aan energie.

Verder waren de Grieken huiverig voor overvloed, vooral aan bloed. Dat maakt dat tot een paar eeuwen geleden aderlating in het Westen een vertrouwde ingreep was bij personen bij wie overvloed werd vermoed. De Chinezen hielden de vitale energie meer bij zichzelf. Daarom ook geen afgetrainde lichamen op Chinese afbeeldingen.

Tot hier mijn poging iets van de essentie van het boek over te brengen. Echt jammer dat zo’n boek niet in het Nederlands is vertaald. Vooral omdat veel mensen hier niet breder kijken dan onze westerse blik. Wij kunnen echt ons voordeel doen, met wat de Chinezen bij (levende!) mensen hebben geobserveerd. In hun poging tot een gezonde leefstijl, was (is?) voor hen een juiste levenshouding belangrijk. En om die houding te verinnerlijken, zodat de balans er op alle niveaus is. Ik zie het als hun poging het prille begin van een ziekte te voorkomen.

Tegenwoordig circuleren er vele ideeën over een gezonde leefstijl. In onze individualistische cultuur zie ik daar een valkuil in. We leggen snel de verantwoordelijkheid bij het individu neer. We mogen veel meer gaan kijken, hoe we als samenleving voor een gezonde maatschappij kunnen kiezen.

Ziekte heeft een signaalfunctie. Ergens in je lichaam vindt een ontsporing plaats. We kunnen ons lichaam zien als een gevoelig meetinstrument, die eerst met milde signalen komt. Hoe eerder je de signalen oppikt, hoe eerder je (of je arts) kan kijken wat de betekenis van een signaal is. Hopelijk lukt het je weer in balans te komen. Uit eigen ervaring heb ik gemerkt, dat ik wel vroeg signalen oppik, maar daarvoor beter niet bij reguliere artsen te rade kan gaan.

Iemand die uitgebreid over ziekte en bewustwording heeft geschreven, is Christiane Beerlandt. Zij zegt dat ziektes signalen zijn van onderliggende psychische patronen. De ziekte is een uitnodiging je bewust te worden van deze patronen. In haar boek De sleutel tot zelf-bevrijding noemt zij van vele ziektes bij welk patroon de oorzaak ligt. Het zijn wat wollige ingrepen die zij aanreikt. En omdat ze je een spiegel voorhoudt over je manier van leven, kunnen haar duidingen confronterend zijn.

Van twee recente keuzes heb ik goede verwachtingen, dat die gunstig zijn voor een gezond leven: een blijvende focus om vastgezette energie in het lichaam weer in de stroom te brengen én de keuze om te leven vanuit liefde.

Bij het schrijven van deze column kwam ik op het spoor van de NPO documentaire De Boeddhistische Blik: Tussen meten en weten uit 2018. Zeker de moeite waard, de Japanse auteur komt ook aan het woord.

4 mei 2022

 Laatst gewijzigd

5 maart 2023 

In de kranten lees ik over het boek van Jurriën Hamer: Waarom schurken pech hebben en helden geluk. Na het lezen van de recensies schiet mij de prachtige documentaire My life as a turkey te binnen, die ik net afgelopen week weer eens heb gezien. Daarin neemt een man de ouderrol op voor een nest wilde kalkoenkuikens en krijgt zo van heel dichtbij een inkijkje in hun groei naar volwassenheid.

Wilde kalkoenen zijn eigenlijk volledig toegerust om hun leven te leven, bij hen zijn er geen schurken of helden. Wat ze te leren hebben, is de plattegrond van hun omgeving. Overal waar de mens leeft, stoten de wilde kalkoenen op onbekende sporen. Deze menselijke sporen hebben ze zich in hun lange evolutie niet eigen gemaakt.

En dan de mens. Wij hebben zelfbewustzijn en kunnen nadenken over verleden en toekomst. Ons denken heeft ons leven gestaag meer afgescheiden van de rest van de natuur. We geloven fictieve verhalen, waardoor we in grote groepen kunnen samenleven (zie column Het denken en het kwaad). Onze kennis krijgen we vooral door te denken en niet door te luisteren naar de kennis die er al in ons zit. Terwijl we juist met ons zelfbewustzijn toegang  kunnen krijgen tot kennis over het leven. Het gaat dan om kennis die je op kunt doen, door te luisteren in plaats van te denken. Daar ligt de uitdaging van de mens: de kwaliteit van denken selectief kunnen inzetten.

Zoals Jurriën Hamer schrijft, je kunt pech of geluk hebben. Bij pech ben je de dupe onderdeel te zijn van een mensheid die veel denkt. Een antropoloog had mij er al eens attent op gemaakt, dat er ook stammen zijn waarin elk lid van de stam zijn/haar aandeel onderzoekt als één van de stamleden ongewenst gedrag vertoont. Dan heeft niet één pech, maar eigenlijk iedereen en ze werken gezamenlijk aan de oplossing. Onze gezamenlijke oplossing is kennis gaan opdoen door te luisteren, zodat we weer in harmonie met ander leven kunnen leven (zie ook de column Entropie en syntropie).

22 april 2022

 

Soms is één artikel in de krant genoeg om mijn standpunt te wijzigen. Op 19 februari schreef Emine Ugur in Trouw een column met de titel De schijn van de overheid. Voor die tijd was ik wel gevoelig voor het argument, dat de overheid in al haar geledingen de schijn van neutraliteit moest nastreven. Als burger hoef je toch de persoonlijke keuzes van een ambtenaar niet te weten?

Emine Ugur stelt dat juist een overheid die de diversiteit van de samenleving weerspiegelt, daarmee neutraliteit uitstraalt. Dan kan elke Nederlander het hebben over ‘mijn’ overheid. Zij zegt: “Neutraliteit van de overheid is gebaseerd op vertrouwen en dat vertrouwen voel je niet als je er niets van jezelf of de mensen om je heen in terugziet.”.

Iedereen maakt zijn of haar eigen keuzes en die keuzes zijn soms duidelijk te zien door anderen. Dat staat los van hoe goed je in je werk bent. Het venijn zit hem meer in een homogene groep van matige werknemers: de toeslagenaffaire laat zien, hoe een organisatie kan ontsporen. De neutraliteit wordt dus meer bedreigd door homogeniteit, matig functioneren en matig leiderschap.

Ik lees haar column als een pleidooi voor een inclusievere samenleving. Dat onderwerp stipte ik ook aan in mijn column over autisme.

5 april 2022

 

Een toepasselijke naam voor het werk dat in de 19 ^e eeuw is uitgevoerd in Nederland. Het contrast tussen grootse bouwwerken en eenvoudige mannen met schoppen en kruiwagens, mooi op de net ontstane gevoelige plaat vastgelegd. Willem van der Ham heeft de foto’s alle ruimte gegeven in zijn boek en er een prettig leesbare toelichting met allerlei details bijgeschreven.

“Doorgraving van den zeedijk bewesten Vlissingen“, 1870, A. Preuniger.

Voor mij was onbekend hoe door menselijk ingrijpen de loop van de Maas een paar keer is veranderd. In de 13 ^e eeuw ging de Maas bij Heusden verder stromen richting de Waal en in de 19 ^e eeuw werd besloten haar weer grotendeels door de oude stroombedding te laten stromen (de handmatig gegraven Bergsche Maas).

Een ander detail: in 1800 bestond Nederland voor ruim eenderde uit woeste grond. De grond was meestal te nat en bleef daarom links liggen. De ontwikkelingen op technisch vlak veranderden woeste grond in bruikbare grond. Steeds meer zette de mens de natuur naar zijn hand. Op de startpagina schrijf ik over Viktor Schauberger. Hij was een kenner van water. Met zijn kennis, hoe zal het waterbeheer in Nederland er dan hebben uitgezien? Vast met een prettiger balans tussen geven en nemen richting de natuur.

In het boek stipt Willem van der Ham aan, dat Nederland er in het begin van de 19e eeuw financieel niet zo best voor stond. Waar moest het geld vandaan komen om al die grote projecten te financieren? We hadden gelukkig onze koloniën nog…

Ook komt de aanleg van spoorbruggen aan bod. Toen de treinen het land gingen doorkruisen, merkte men dat meer mobiliteit een snellere verspreiding van ziekten geeft. Het is van alle tijden!

2 april 2022

Laatst gewijzigd:

3 augustus 2023

Eerst een mini-omschrijving van beide begrippen: bewustzijn wil ervaren en energie is alles wat er te ervaren is. De één waar/wanneer dan ook en de ander allesomvattend. Twee grote begrippen en toegespitst op ons mens-zijn: in essentie zijn wij bewustzijn. Door onze opvoeding, schooltijd en onze geschiedenis zijn we in ons bewustzijn wat van ons hart afgescheiden geraakt. We zijn daardoor vergeten, dat we de vaardigheid hebben subtielere vormen van energie te ervaren. Als we vanuit ons hart gaan leven, verfijnen we onze waarneming.

In januari volgde ik bij de Higher Spirit Academy een gratis lichtwerk training ‘Jezelf Helen’. De inhoud deed me de ideeën van Bradley Nelson herinneren.

Het werd me duidelijk dat wij als mensen energie kunnen vastzetten, maar deze zelf ook weer kunnen laten stromen. We zetten energie vast, als we ons niet vrij voelen een ervaring volledig te ervaren. Door de reacties van anderen besluiten we bijvoorbeeld onze tranen in te houden. Bij een traumatische ervaring zetten we sowieso energie vast. Met het vastzetten gaan we ons er ook naar gedragen en kan het zelfs onze lichaamsbouw beïnvloeden. Dankzij ons bewustzijn kunnen we vastgezette energie weer laten stromen, want dat is de kracht van ons bewustzijn.

Vooral op jonge leeftijd (zelfs al in de baarmoeder, zie interview) zijn we weerloos tegen geslotenheid in onze omgeving. Maar langzamerhand krijgen we oog voor ons eigen pad en we leren steeds gerichter voor onszelf te zorgen. Goede zorg houdt in, elke ervaring helemaal door ons heen te laten stromen. Als we ons niet vrij voelen, zetten we makkelijk een deel van de energie vast. Die vastgezette energie is een last die we dagelijks met ons meedragen.

Je er bewust van zijn dat je energie hebt vastgezet, is een belangrijke eerste stap. Patronen in je gedrag of geraaktheid wijzen daarop. Een bepaald stuk van je ervaringen was niet welkom en dat heeft zich vertaald in één of meer beperkende overtuigingen. Door zo’n overtuiging uit te spreken, kun je ergens in je lichaam spanning of pijn voelen. Zo’n ervaring kan je ook plots overkomen. Het zijn allemaal uitnodigingen om met je aandacht naar de spanning of pijn toe te gaan en ernaar toe te ademen. Door het zo welkom te heten, kan de vastgezette energie gaan stromen. De ervaring is nu in zijn geheel gevoeld, dat is belangrijk bij elke ervaring. In mijn leven heb ik vermoedelijk veel energie vastgezet. Nu kan ik zittend op bank actief bezig zijn met mezelf. Ik adem dan langzaam in en houd de adem even vast en adem dan langzaam uit en ontspan daarbij zoveel mogelijk spieren. Ook na het uitademen wacht ik even met ademen. De ontspanning in bijvoorbeeld mijn gezicht probeer ik bij de volgende inademing te behouden.

Hieronder een alinea over mijn ervaringen. Let wel, ik heb Asperger, daarom weinig emoties in mijn verhaal.

Als ik ergens (lichte) pijn of spanning voel, ga ik op een rustig moment ernaartoe ademen. Bij de eerste keren komen er ervaringen uit mijn leven bij me op. De mate van pijn bij een ervaring is een indicatie, hoe dicht ik bij de bron van de pijn ben. Zo beweeg ik met steeds passender ervaringen richting de bron van de pijn. Af en toe merk ik dat ik de kiem nog niet te pakken heb. Volgens mij kom ik dan bij grote thema’s uit, bijvoorbeeld de pijn van ongelijkwaardigheid of de angst om mijn licht te laten schijnen. Met rustig ernaartoe blijven ademen, krijg ik ook de kiem er (helemaal?) uit. De losgekomen energie voel ik als tintelingen door mij heen gaan of ik ga flink gapen.

Een jaar later pak ik het gestaag wat anders aan. Ik ben er steeds alerter op, dat al mijn ervaringen welkom zijn, ook de zogenaamde negatieve ervaringen. In rust kan ik bijvoorbeeld spanning voelen bij mijn hart en in actie kan ik al fietsend pijn in mijn heup voelen. Wie weet, hoeveel pijn afkomstig is van vastgezette energie? Dan is welkom heten cruciaal. Hier ben ik doordrongen van geraakt bij een aanhoudende pijn in mijn bekken. Op een avond zei ik in een opwelling: “Beste pijn, je bent helemaal welkom.”, en ploep, weg was de pijn! Blijkbaar was dit de missende schakel in het helemaal ervaren. Maar ook op de fiets: door de pijn in mijn bekken welkom te heten, blijf ik er makkelijker ontspannen bij en voel ik de pijn al wat afnemen. Vanuit die ontspanning pas ik mijn gedrag aan, om mét de pijn te leven. De pijn is er, misschien kort, misschien lang. Ik kan het lastig vinden òf ik kan het omarmen. Ik kies nu voor het laatste. Het achterliggende verhaal is dat elke ervaring volledig ervaren wil worden. In rust kan ik me bewust worden van subtielere spanningen en ze mijn aandacht geven, zodat de energie gaat stromen. In actie ben ik er alert op expressie te geven aan mijn ervaringen, zodat de energie blijft stromen.

De vastgezette energie noem ik programmeringen van pijn. Niet omdat ik mensen graag met computers vergelijk, maar deze analogie vind ik toch wel treffend. Elke programmering heeft invloed op ons gedrag. En omdat deze programmeringen steeds actief zijn, gaat een deel van onze energie daarnaartoe.

Geen idee hoeveel vastgezette energie er bij mij nog ligt te wachten op mijn aandacht, maar inmiddels merk ik al duidelijke veranderingen. Ik voel me helderder, lichter, opener en minder snel moe. In mijn dromen merk ik een verschuiving naar makkelijker focus houden, beter in de stroom blijven en meer harmonie.

Ik realiseer me dat ik zo’n twintig jaar geleden ook al bezig ben geweest met het losmaken van energie: bij darmspoelingen. Met lekker warm water wordt de darmwand gemasseerd en bij voldoende ontspanning komen er spanningsknopen los. Ook dat gaat gepaard met eerst pijn voelen (soms echt heftig), gevolgd door het voelen van tintelingen in het lichaam.

Sommige boeken begrijp ik nu beter. Eckhart Tolle schrijft over het pijnlichaam. Dat zie ik nu als verzameling van vastgezette energieën. En Eric Berne beschrijft allerlei meer of minder destructieve interacties tussen mensen (”spelen”). Dat sluit voor mij aan bij programmeringen van pijn. Ieder heeft zijn eigen programmering van pijn. Je zoekt lotgenoten op, die passen bij jouw programmering. En dit “spelen” stopt pas, als de programmeringen worden opgeheven. Maar dat moment laat soms generaties lang op zich wachten.

4 december 2021

Laatst gewijzigd:

13 maart 2023

In het interview dat Thomas Bollen heeft met Eline van den Broek-Altenburg komt de afbakening tussen wetenschap en politiek goed ter sprake. Eline is gezondheidseconoom, epidemioloog en bio-statisticus, werkt op een universiteit in de VS én heeft ook politicologie gestudeerd. Met de corona-crisis als kapstok illustreert zij de waarde van “Schoenmaker, blijf bij je leest”. Met dank aan De Nieuwe Wereld en ook Chi Lueng Chiu, via wie ik dit interview tegenkwam. Eerst vat ik het interview samen en kom daarna met mijn opmerkingen.

Eline benadrukt de rol van twijfel in de wetenschap. Altijd doet een wetenschapper bepaalde aannames en na het onderzoek staan deze aannames ter discussie, en daarmee dus ook de betrouwbaarheid van de resultaten. De politiek is het terrein van ideologieën. Het is aan een politicus waarde-oordelen uit te spreken en hier met andere politici én burgers over te discussiëren.

Instituten als het RIVM doen wetenschappelijk onderzoek namens de overheid. Vooral in Europa geven dergelijke instituten hun brondata niet vrij. In de wetenschap is openbaarheid van brondata juist steeds gebruikelijker. Dan kunnen onafhankelijke wetenschappers het onderzoek controleren of zelf ongevraagd ander onderzoek met de data doen, door bijvoorbeeld andere aannames te gebruiken.

Bij de corona-crisis blijken wetenschappers water bij de wijn te doen door al te publiceren, voordat hun onderzoek door andere wetenschappers is goedgekeurd. En soms heeft iemand wel een wetenschappelijke opleiding, maar schrijft een rapport namens een belangengroep of spreekt uit eigen ervaring. Zulke expert opinions zijn opinies en geen wetenschap.

Een wetenschapper presenteert feiten, correlaties en causaliteiten uit onderzoek dat is gedaan. Taalgebruik dat hier niet bij past, is “Het is goed als …”, of “Het is verstandig dat …”. Dergelijk taalgebruik past bij politici.

De politiek zegt zich bij de corona-crisis te laten leiden door wetenschappelijke inzichten, maar het lijkt meer op cherry-picking: door studies te gebruiken die passen bij het gewenste beleid. Als wetenschap wél de leidraad is, zou er veel minder verschil zijn in het corona-beleid tussen de verschillende landen. Nogal een misser bij zoiets als een pandemie, volgens Eline. Verder laat de politiek steken vallen door selectief naar een bepaalde groep wetenschappers te luisteren. In het OMT zitten bijvoorbeeld geen gedragswetenschappers of gezondheidseconomen. Door de bezuinigingen staat ook de vrijheid van het wetenschappelijke onderzoek steeds meer onder druk.

Mijn opmerkingen

Eline pleit voor de toepassing van wetenschappelijke inzichten. Voor mij zijn er waarheden die de wetenschap overstijgen. Aan deze waarheden ligt bewustzijn ten grondslag en niet het rationele denken. Op de pagina Perspectieven ga ik hier uitgebreider op in.

Politici en cherry-picking, het is momenteel allemaal zo voorspelbaar. Ik wacht op politici bij wie yin en yang in evenwicht zijn. En dat zijn dan niet de redelijke, verstandige, gematigde en oersaaie conservatieven van het kaliber J.L. Heldring, waar Rosanne Hertzberger naar verlangt in haar column in de NRC. Nee, het zijn politici die zich willen laten leiden door het algemeen belang (zie de column hieronder).

28 november 2021

Laatst gewijzigd:

15 juli 2023

De Brits-Ierse politicus Edmund Burke leefde in de 18de eeuw. Hij zat eerst in de lokale politiek en maakte later de overstap naar de landelijke politiek. Bij die overstap deed hij een uitspraak, die nog steeds wordt gememoreerd. Hij zei tegen zijn kiezers in het district Bristol, dat hij in het Lagerhuis in London het algemeen belang ging te dienen. Niet dat hij het belang van Bristol zou vergeten, maar zijn leidraad werd het welzijn van de gehele natie.

Klinkt mooi. Past ook bij wat ik jaren terug op mijn vorige site schreef bij het perspectief van de politieke dilemma’s: het dilemma van Eigen belang vs. Algemeen belang. Bij dit dilemma lijkt het eigen belang me zo menselijk en heeft het algemeen belang iets nobels of rationeels. Het is niet voor niets dat zijn woorden nu nog steeds nagalmen.

Toch kijk ik er inmiddels anders naar, zie ook mijn column over Entropie en syntropie. Het leven is een groot web van leven. Elke levensvorm heeft de drang om te overleven (eigen belang), maar voor het algemene belang is het noodzakelijk dat wij mensen vanuit ons hart gaan leven.

In de uitdrukking Algemeen belang komen de kwaliteiten waarheid, liefde en vrijheid samen (zie Perspectieven). Ter illustratie gebruik ik mijn veranderde omgang met dieren. Ik ging me realiseren (waarheid) dat ik de ene diersoort een volwaardig leven (liefde) gun, terwijl ik door mijn keuzes (vrijheid) eraan bijdroeg dat de andere diersoort veelal op jonge leeftijd wordt gedood. De kracht van de drie kwaliteiten tezamen maakt, dat ik niet anders kan dan mijn gedrag te veranderen. Want voor mijn overleven is het niet nodig, dat ik ingrijp in het leven van sommige diersoorten.

Een terzijde: De heer Burke richtte zich waarschijnlijk vooral op de economische belangen van de gegoede, witte mensen (mannen) in het Britse rijk. Ik tel 6x inzoomen, dus om dat nou “algemeen” te noemen…

26 november 2021

Voor ritten tot 15 kilometer pak ik bij droog weer mijn elektrische fiets. Wel had ik met mezelf afgesproken, tijdens mijn werk in de thuiszorg op eigen kracht te fietsen. Voor mijn verdere lichaamsbeweging wandel ik regelmatig. Goed voor de beweging, maar niet om te zweten.

Ergens wist ik wel dat inspanning me goed zou doen, maar het kwam er maar niet van. Tot een paar week geleden! Ik had de inspiratie om op eigen kracht een half uur te fietsen. Nee maar, ik zweette weer, ik voelde mijn hart kloppen! En wat een lekker gevoel na zo’n langere inspanning…

Het is dus echt zaak me regelmatig langer in te spannen. Dat heb ik nu wel aan den lijve ondervonden.

Voor mensen die overwegen een elektrische fiets te kopen: let op of de fiets ook makkelijk fietst zonder ondersteuning.

21 september 2021

Hersenonderzoeker Henry Markram heeft een zoon (Kai) met autisme. Vanuit zijn werk weet hij veel van de hersenen, maar in de opvoeding van zijn zoon voelt hij zich een behoorlijke leek. Lorenz Wagner heeft er het boek De jongen die te veel voelde over geschreven.

Na vele jaren onderzoek komt Markram zijn team tot de ontdekking dat autistische mensen juist sterk reagerende hersenen hebben. Daarom komen ze tot de conclusie dat jonge kinderen met autisme gebaat zijn bij (in mijn woorden) een natuurlijke, vertrouwde en rustige omgeving. Bij overprikkeling gaan bij autistische kinderen de luikjes dicht en daardoor kunnen ook delen van hun hersenen zich minder goed ontwikkelen.

Zelf heb ik een vorm van autisme (Asperger) en heb wellicht baat gehad bij een jeugd op de boerderij, ver van alle drukte en met maar één beeldscherm. En het is een automatisme bij me dat ik me afsluit, als ik qua prikkels aan mijn taks zit.

Een ander mooi detail van dit boek vind ik, dat Israël veel meer is ingesteld om ook autistische kinderen naar een gewone school te laten gaan. Ook daar is er speciaal onderwijs, maar het reguliere onderwijs is een stuk inclusiever, net als de arbeidsmarkt in Israël. Daar kunnen we in Nederland een voorbeeld aan nemen.

15 september 2021

In zijn boek Chaostheorie en klimaatverandering schrijft Carlos Madrid eerst over de ontdekking van chaos. De chaostheorie is inmiddels één van de complexiteitswetenschappen. Voor wiskundigen is chaos een combinatie van onvoorspelbaarheid en determinisme. Hiermee weerlegt de chaostheorie dat determinisme leidt tot voorspelbaarheid. Tot de 20-ste eeuw keken wetenschappers vooral naar lineaire systemen en negeerden niet-lineaire systemen, ze zagen het universum als het uurwerk van een klok. Het bijzondere van chaos is dat het niet sterk geordend is (zoals een kristal), maar ook niet sterk wanordelijk is (zoals rook). Het zit er tussenin.

In het tweede deel komt de invloed van chaos op ons klimaat ter sprake. Een belangrijk detail is dat we klimaatvoorspelling niet moeten vergelijken met weersvoorspelling. Een weersvoorspelling illustreert hoe gevoelig een chaotisch systeem is voor de invoergegevens: een kleine afwijking van een temperatuur of windsnelheid kan over een paar dagen een duidelijk andere weersvoorspelling geven. Bij klimaatvoorspelling is de focus verschoven van kwantitatief naar kwalitatief. Het gaat er vooral om het klimaat te begrijpen. In mijn ogen een nogal glibberig pad.

Eigenlijk realiseer ik me door dit boek, dat ik geen klimaatvoorspelling nodig heb als richtlijn voor mijn gedrag. Een blik in het verleden (het boek Sapiens) maakt mij al zeer duidelijk, hoe wij als mensen moeten kiezen voor een veel geringere impact op onze omgeving.

11 september 2021

Laatst gewijzigd:

29 maart 2023

Jaren terug zag ik een interview met Judy Wood. Zij verbaasde zich dermate over de beelden van de instortende Twin Towers, dat ze zich afvroeg: Where did the towers go?

Nu de aanslag 20 jaar geleden is, heb ik weer de overbekende beelden gezien: grote stofwolken en weg waren de torens. Een recent ongeluk in Nigeria (1 november) trok mijn aandacht.

Links het overbekende beeld van New York. De ambulance geeft het straatniveau aan. Hier stond een gebouw van 110 verdiepingen. Rechts het ongeluk in Lagos, Nigeria. Een gebouw van 21 verdiepingen in aanbouw is ingestort. Zo ziet voor mij een ingestort gebouw er uit.

Eind 2021 heb ik het boek van Judy Wood gelezen. Zij begint met benadrukken om stap voor stap onderzoek te doen: eerst wat is er gebeurd, dan hoe is het gebeurd en pas daarna wie heeft het gedaan en waarom is het gebeurd. Al heel snel domineerden de laatste twee vragen in de media.

Je zou zeggen: logisch toch, die eerste twee vragen zijn toch makkelijk te beantwoorden? Niet dus, kijk alleen maar naar bovenstaande foto’s. Dankzij allerlei beeldmateriaal en getuigenverklaringen blijken er vele observaties niet te passen bij de uitslag van het officiële onderzoek [the 9/11 Commission Report]. Ik noem enkele van deze observaties.

• Voor een echte instorting is er veel te weinig puin na afloop.
• Er ontstaat veel stof. De productie van stof gaat weken na de ramp nog door, met name in de stapel met puin. Deze stapel heeft een dermate lage temperatuur, dat reddingwerkers erover kunnen lopen.

• Er zijn twee vliegtuigen, erg weinig opzij vallend puin en toch is, naast WTC 1 en 2 (elk 110 verdiepingen), ook WTC 3 (22) verdwenen, is WTC 4 (9) met een denkbeeldig mes in tweeën gesneden en is het grootste deel verdwenen, heeft WTC 5 (9) verticale cilindervormige gaten, heeft WTC 6 (8) een groot verticaal cilindervormig gat in het midden en stort WTC 7 (47) pas aan het einde van de middag in.
• De torens zijn in 10 seconden verdwenen. De bovenste verdieping kan alleen maar zo snel de grond bereiken, als deze verdieping onderweg nergens tegen een andere verdieping botst. Dat botsen gebeurt volop bij echt instorten. Terzijde: de instorting van WTC 7 duurt 18 seconden.
• De top van WTC 2 valt opzij, maar deze zijwaartse beweging zet niet door.
• Vlak voordat een gebouw “instort”, komt er aan één zijde, van onder tot boven, veel rook/stof uit het gebouw.
• Diverse restanten van de stalen draagconstructies vertonen vervormingen, die niet passen bij een ingestort gebouw.
• Veel stalen voorwerpen in het puin zijn behoorlijk verroest.

Hoe Cruijffiaans wil je het hebben? Je ziet het pas, als je het doorhebt… Judy Wood bleek een roepende in de woestijn en de meeste andere deskundigen hielden zich stil. Blijkbaar was er geen ruimte voor vraagtekens in de conclusies van het officiële onderzoek. In een rechtzaak tegen de staat heeft Judy Wood helaas geen gelijk gekregen.

In mijn ‘doorhebben‘ zie ik drie fasen. Eerst ging ik in 2001 volledig mee in de hoofdstroom. Rond 2011 zag ik voor het eerst een interview met Judy Wood. Het kwam wel binnen bij me, maar ik had nog niet door dat de ‘rare’ feiten zó voor het oprapen lagen. Anno 2021 zie ik weer de beelden en vind het vele stof van het vallende puin maar raadselachtig. Ik besluit haar boek te kopen. Wat een reeks aan glasheldere observaties staan er in het boek. Steeds met de nadruk op wat en geleidelijk ook welke hoe het beste bij de observaties past. Er is in 2001 iets heel bijzonders gebeurd en we volgden en masse het officiële verhaal.

Dankzij Noam Chomsky dacht ik wel alert te zijn op de invloed van de machtigen. Maar na 9/11 heb ik mij toch behoorlijk bij de neus laten nemen door de keuzes in de berichtgeving. Gelukkig dat Judy Wood haar carrière op het spel heeft durven zetten.

Hoe ver kunnen/mogen standpunten in een maatschappelijk debat uiteen liggen? Ik wist al dat onderwerpen als spiritualiteit, anarchisme en homeopathie in het verdomhoekje zaten, maar blijkbaar geldt dat ook voor vrije-energie technologie (volgens Judy Wood passend bij alle observaties). Stel dát we getuige waren van een nieuwe technologie, dan had ik allang een opvolger van Edward Snowden verwacht. Hoe dan ook, het taboe om erover te praten, dat is er overduidelijk. En nu met corona zie ik weer de neiging naar een eenzijdig verhaal.

Wetenschap en twijfel gaan hand in hand. Daarom liever vragen stellen dan ergens een taboe van maken. Hoe samenhangend is het verhaal van mensen die van de hoofdstroom afwijken en waarom hebben ze die stap gezet? Zo houden we onszelf fris en levendig. En soms snijdt zo’n tegendraads verhaal hout, bijvoorbeeld bij Judy Wood.

31 augustus 2021

Laatst gewijzigd:

15 juli 2023

De opzet van het radioprogramma 1 op 1 was deze zomer, dat elke dag een minister van een nieuw denkbeeldig kabinet wordt geïnterviewd. Deze minister ontvouwt zijn/haar plannen in gesprek met Frénk van der Linden.

De gesprekken met “minister“ van Financiën Edin Mujagic en “minister” van Onderwijs Sjef Drummen zijn me vooral bijgebleven (ga via de link naar de knop Speel uitzending af). De eerste om zijn waarschuwing over de geldpersen die op volle toeren draaien en de tweede om zijn pleidooi voor de afschaffing van leerniveaus en eindexamens voor kinderen.

Een paar jaar later lees ik opnieuw deel 3 van Christina von Dreien. Zij zegt: “De wereld is niet veranderd door mensen die op school alleen maar goede cijfers behaalden. De wereld is veranderd door mensen die echt zichzelf zijn, geen masker meer dragen, die vertrouwen hebben ontwikkeld en vanuit hun hart leven.” Ons hart volgen, daar gaat het om.

De tien gesprekken vinden plaats in week 31 en 32. Ik heb twee gesprekken hier apart vermeld, omdat deze mij het meest raakten. De andere gesprekken zijn ook zeker de moeite waard.

Mijn complimenten trouwens voor de prettige interviewstijl van Frénk van der Linden.

17 augustus 2021

Aan het einde van de middeleeuwen kreeg in West-Europa het rationele denken een steeds prominentere plaats in onze samenleving. En in het verlengde daarvan begon de (steeds meer stadse) mens zich meer boven de natuur te plaatsen.

In het boek Filosofie en spiritualiteit beschrijft Koo van der Wal hoe de westerse filosofie zich in gelijke tred vernauwde tot ervaringen uit de zichtbare wereld. Logischerwijs leidde dit uiteindelijk tot uitspraken als ‘God is dood’. Er was in de hoofdstroom van de filosofie geen plek meer voor het hele pallet aan menselijke ervaringen.

Uitgaande van wél alle ervaringen is (en was) de filosofie volop doordrongen van spiritualiteit. Een mooi detail vind ik een constatering bij de groten onder de fysici. Deze fysici zijn, zeg maar, de paradepaardjes van het moderne denken, van wat het rationele denken ons heeft opgeleverd. Zij zeggen stuk voor stuk dat ze, door hun inzichten in de bizarre wereld van de natuurkunde, mystici zijn geworden! Als mysticus komt er weer ruimte voor verwondering in je leven, ontzag voor de onpeilbare complexiteit van de werkelijkheid.

Hij eindigt zijn boek over de wijsheid van (een groot deel van) de indianen. In de analyse noemt hij enkele verschillen tussen onze Europese talen en hun taal. Wij praten veel vanuit ik, op een actieve manier (“ik bind”) en de indianen gebruiken vooral de passieve vorm (“in een bindende situatie zijn met betrekking tot mij”). Hierdoor ademt hun taal niet de sfeer van ingrijpen en naar je hand zetten, maar een grote mate van gelatenheid, van op je pad tegenkomen. Verder kent bij de indianen ‘praten met’ een breder gebruik. Zij praten met alles in de natuur: bomen, rotsblokken, noem maar op. En behalve praten dus ook luisteren, want anders is het geen praten met. Deze vaardigheid is bij ons onder een dikke laag stof beland. Hun samenleving ademde blijkbaar volop de sfeer van onderdeel zijn van een groter geheel en dat ze hun plek in het geheel aanvaarden. Hoe spiritueel wil je het hebben?

1 juli 2021

Vanmorgen hoorde ik bij het mediaforum van Spraakmakers Thomas Muntz over zijn persoonlijke mediamoment ( NPOradio1 na 0m45s). Hij noemde de gang van zaken rond het gesprek tussen Ab Gietelink en Maarten Keulemans bij Café Weltschmerz (onder leiding van John Jansen van Galen).

Het blijkt dat de redactie van Café Weltschmerz dit gesprek (tijdelijk) van hun eigen site heeft gehaald, omdat ze ‘het debat van beide kanten ondermaats’ vindt. Gelukkig was er een back-up beschikbaar, die door Yarno Ritzen online is gezet.

Ik vind het zeker geen ondermaats debat. In zo’n lang gesprek is goed te zien, dat je kopje onder gaat met een krakkemikkige onderbouwing van je betoog. Ik sluit me aan bij Thomas Muntz, die vermoedt dat het verloop van dit debat niet zo past bij de doorsnee kijker van Café Weltschmerz.

Na een eerste reflex van Café Weltschmerz om dit debat offline te halen, hebben ze het een paar dagen later wel weer op hun site gezet.

16 juni 2021

Laatst gewijzigd:

1 januari 2022

Het boek Prikken ja of nee van Daan de Wit vind ik een prettig leesbaar boek en de bronnen zijn in dit digitale boek makkelijk te raadplegen. Wat kun je in een boek toch veel meer details en nuances kwijt, dan in een uitgebreid krantenartikel.

Na allerlei kanttekeningen over vaccineren bij corona te hebben gelezen, is het nog steeds aan mij een keuze te maken. In mijn zoektocht wil ik deskundigen vinden, die kritisch én genuanceerd zijn, ook richting de overheid. Neem bijvoorbeeld de registratie van sterfgevallen. Elke overledene met corona wordt geregistreerd als overleden aan corona. Dan denk ik: waarom zo ongenuanceerd de cijfers opkloppen?

De overheid laat behoorlijk de mogelijkheid liggen om vragen van twijfelaars te beantwoorden. Misschien met een heldere uitleg of door te zeggen dat er nog teveel twijfel is. Ze had een document kunnen maken, dat meegroeit met de opgedane kennis en ingaat op de vragen die leven.

Uiteindelijk besloot ik me in juli 2021 wel te laten vaccineren. Na het boek van Daan de Wit kwam ik via Trouw Chi Lueng Chiu op het spoor. Ook heb ik een interview met Ilja Pfeijffer gezien bij Café Weltschmerz. Wie heeft er gelijk? Allemaal deskundige personen die niet over één nacht ijs gaan. Ik laat me dan leiden, met wie ik het meeste heb. Stijl van praten, gezichtsuitdrukking, terzijdes, etc. En dan kom ik uit bij Ilja Pfeijffer en Chi Lueng Chiu.

Eind 2021 is bekend dat je drie maanden na je vaccinatie al in aanmerking komt voor een booster. Wel een korte periode hoor, waarin het vaccin optimaal werkt. Na die periode beschermt het vaccin nog wel tegen ernstig ziek worden, zolang er niet teveel onderliggend lijden is.

De booster past bij de strategie om de piek (ongevaccineerden én gevaccineerden) op de IC uit te smeren. Zo zetten we al ons medisch vernuft in.

Het stuit me wel tegen de borst: van booster naar booster, alsof ik aan het infuus van de farmacie lig. Na mijn eerste vaccinatie kies ik liever voor besmet worden met corona, dan te kiezen voor een trits boosters. En als ik zo ziek zou worden, dat ik naar de IC moet, dan hoeft dat van mij niet. Ik wil niet tot het uiterste in leven worden gehouden. Ik zou dat kenbaar kunnen maken met een niet-naar-de-IC verklaring bij corona. Uiteraard wil ik mijn leven ten volle leven, maar ik geloof ook dat er na dit leven weer een volgend leven is.

Het zou fijn zijn, als je met een niet-IC verklaring op zak dezelfde vrijheid krijgt als mensen die geboosterd zijn.

22 mei 2021

Laatst gewijzigd:

27 augustus 2022

In Trouw van 20 augustus 2022 zegt biologische bloembollenteler John Huiberts: “Een reguliere boer voedt zijn gewassen, een biologische boer voedt de bodem.” Een heldere start van deze column.

Het blijkt mogelijk om zonder dierlijke mest de bodem vruchtbaar te houden. De eerste veganistische boer van Nederland heeft zijn bedrijf Zonnegoed in de Noordoostpolder. Luister hier dit fragment van Vroege Vogels terug (16 mei 2021).

Een andere duurzame vorm is regeneratieve landbouw. Uitgangspunt bij deze vorm van landbouw is dat de bodem steeds meer verrijkt in plaats van verarmt. Op de boerderij Bodemzicht gaan ze er mee aan de slag, luister hier bij Vroege Vogels terug (25 april 2021). Via Land van Ons had ik al eens een interview gezien over het belang van gezond bodemleven. De theorie daarachter is te vinden op soilfoodweb. Ik vermoed dat beide initiatieven flinke overlap met elkaar hebben. Trouwens, een aanrader om lid te worden van Land van Ons. Je krijgt dan toegang tot zelfgemaakte informatieve interviews.

En in dit rijtje mag een interview over voedselbossen niet ontbreken. Ik heb het gesprek met Wouter van Eck bij Nieuwsweekend (15 september 2018) uitgekozen, luister hier.

21 mei 2021

Laatst gewijzigd:

14 december 2022

Bij de Senaat in de VS ben je senator omdat je in één van de staten tot senator bent gekozen. En senatoren beseffen dat ze qua stemgedrag in de Senaat niet te ver moeten afwijken van hun eigen staat, want dan staat hun herverkiezing op de tocht. Dus dan kan het voorkomen, dat loyaliteit aan je eigen achterban zwaarder weegt dan loyaliteit aan de partij.

Iets dergelijks kunnen we in Nederland ook bereiken, als een politieke partij nieuwe spelregels voor zichzelf introduceert. Regels die binnen één partij kunnen leiden tot meerdere subgroepen met voldoende verwantschap aan elkaar. Zo kun je samen dermate groot zijn dat je er toe doet, met behoud van nuanceverschillen.

De nieuwe spelregels:

• Het aantal stemmen per kandidaat is binnen de partij maatgevend voor wie er gekozen wordt tot lid van de Tweede Kamer. De positie op de kieslijst is dus van secundair belang.
• Het aantal stemmen per kandidaat is maatgevend voor zijn/haar stemgewicht in de fractie.
• Kandidaten kunnen vooraf kenbaar maken met wie ze onderling hun stemmen optimaal verdelen, te beginnen richting de kandidaat die het minst aantal stemmen tekort komt voor een zetel.
• Zittende Kamerleden hebben het recht opnieuw op de kieslijst te komen. Hun volgorde op de kieslijst wordt bepaald door het aantal stemmen bij de vorige verkiezingen. De partij selecteert en rangschikt nieuwe kandidaten voor de kieslijst.
  
• Het partijprogramma gaat alleen over hoofdlijnen, de fractie gaat over de invulling van de details (“vrij van ruggespraak”). In de Tweede Kamer spreekt en stemt de fractie met één stem, daarbuiten is er geen fractiediscipline.
• Kamerleden zijn en blijven tot de volgende verkiezingen lid van de fractie.
• Kamerleden zijn gekozen als Kamerleden en maken niet de overstap naar de regering.

Met de nieuwe spelregels valt er een nauwkeuriger stem uit te brengen bij de verkiezingen en is er een kleinere voedingsbodem voor splinterpartijen. Ook stimuleer je dat Tweede Kamerleden zich bewuster zijn van hun achterban en dat partijen meer naar buiten zijn gericht. Zo houd je de politiek volgens mij meer fris en levendig.

De praktijk gaat leren welke partijen rijp zijn voor openlijke nuanceverschillen binnen hun geledingen. Voor Kamerleden is het misschien even zoeken, welke mix van partij-standpunt en eigen standpunt in de presentatie prettig werkt. Tegelijk nodigt dit verschil uit, je eigen standpunt te onderbouwen met een heldere visie. Het klinkt tegenstrijdig, maar met deze individuelere aanpak verwacht ik een volwassener samenwerking te creëren in een partij. Politiek is compromissen sluiten en hoe doorleefder je eigen verhaal is, hoe beter je aanvoelt waar je water bij de wijn wilt doen.

Hans Goslinga (columnist in Trouw) attendeerde mij er op, dat er nu een wetsvoorstel ligt, die aardig tegemoetkomt aan de eerste spelregel. Mèt deze spelregel waren er bij de afgelopen verkiezingen 42 andere Kamerleden gekozen. Zoveel maakt het uit of het aantal stemmen of de hoogte op de kieslijst doorslaggevend is. In februari 2022 schrijft hij dat de middenpartijen geen haast maken met de invoering van deze wet. Door de columns van Hans Goslinga blijf ik schaven en schuren aan deze column.

Verder ben ik benieuwd wat deze spelregels voor effect hebben op populistische partijen. Juist bij zulke partijen wil de nummer 1 vaak alle aandacht en wat gebeurt er als de andere kandidaten zich ook gaan profileren? En omdat populisme en media-aandacht dichtbij elkaar liggen, lijkt het mij belangrijk dat politieke stormen de agenda van de Tweede Kamer ongemoeid laten. Centraal staat de hele cyclus van wetgeving. Misschien niet sexy, maar wel noodzakelijk voor een democratie.

Als deze spelregels gemeengoed zijn geworden, mag van mij de spreektijd (of aantal te stellen vragen of interrupties) per partij een stuk meer afhangen van haar grootte. Dan vind ik kleine partijen iets van vroeger.

Als laatste een uitspraak van Christina von Dreien, om aan te geven wat prioriteit heeft: “Zolang de mensheid meer angst dan liefde in zich draagt, zal de democratie, ongeacht hoe fair en goed die ook lijkt, altijd alleen maar gebruikt worden om de massa te hypnotiseren” (uit deel 1, p 13).

6 mei 2021

Laatst gewijzigd:

16 december 2021

Het onderdrukken van een deel van onze aard intrigeert mij al langere tijd, zie bijvoorbeeld de perspectieven van de archetypen en van yin-yang. Dit maakte mij nieuwsgierig naar het proefschrift Kritiek van de Sportieve Rede van Sandra Meeuwsen ( radio). Al snel merkte ik bij het lezen dat mijn denkraam tekortschiet om allerlei filosofische woorden te begrijpen.

Toch kwam de strekking aardig over, namelijk dat een deel van onze aard wordt verbannen uit de moderne sport: de vitalistische, dionysische en agonale krachten in ons. Deze verbanning leidt ertoe dat er juist daardoor excessen als doping en misstanden zijn. Zij komt tot die conclusie, nadat ze drie ontologische paradigma’s (zienswijzen?) van sport heeft onderzocht: sport als spel, sport als seks en sport als strijd.

Ze noemt ook dat veel actieve bezigheden onder de noemer sport kunnen vallen. Zelf ben ik uitgebreid met biodanza bezig geweest en waarom zou je dat geen sport kunnen noemen? Bij deze vorm van bewegen is er wel aandacht voor onze gehele menselijke aard, inclusief het stuk dat sommigen te dierlijk vinden.

Ter vergelijk daarom nu de drie zienswijzen in het proefschrift vanuit het oogpunt van dansen. Dansen als spel zou goed kunnen, want meedoen en genieten staan voorop. Dansen als seks zou ook goed kunnen, want seksualiteit wordt erkend en krijgt aandacht. En dansen als strijd, dat herken ik niet, er is geen winnaar. Misschien zijn vrije expressie dansvormen als biodanza nogal moderne takken van sport, sportvormen zonder winnaars en verliezers?

Aanvulling: op 11 december 2021 was Sandra uitgenodigd bij Nieuwsweekend om te praten over De morele leegte van de sportkoepels.

22 april 2021

Laatst gewijzigd:

19 februari 2023

Eerst mijn reactie uit 2021: “Het viel me op dat de opbouw van de drie delen over/van Christina von Dreien aardig overeenkomt met de drie stabiliteitslagen van Arnold Cornelis. Deel 1 gaat grotendeels over haar opgroeien tot tiener, de laag van de natuurlijke systemen. Dan volgt in deel 2 haar brede kijk op het leven in het universum (de laag van de sociale regelsystemen) en het derde deel gaat over hoe we met haar woorden kunnen omgaan (de laag van communicatieve zelfsturing).”

Anno 2023 begrijp ik beide auteurs weer wat beter. Intrigeren deed het boek Logica van het Gevoel van Arnold Cornelis me vanaf het begin. Toch merkte ik dat ik niet echt vat had op zijn verhaal. Dat zie ik ook terug in mijn tekst hierboven. In die tijd las ik de boeken van Christina en in deel 3 staat een prachtig gedicht van haar. Door de driedeling van Arnold kwam het gedicht van Christina krachtiger bij me binnen. Inmiddels zie ik dat juist dit gedicht de driedeling duidelijk illustreert.

Verder werd me de afgelopen jaren de rol van bewustzijn duidelijker en kreeg ik de impact door van vertellen uit eigen ervaring. En Christina kan zo puur vertellen. In wat zij vertelt, kom ik geen ruis tegen. Die puurheid heeft me geholpen de essentie uit het verhaal van Arnold te halen.

Uiteindelijk heb ik sommige stukken in het verhaal van Arnold geschrapt. Die vond ik te gezocht bij de driedeling. Het resultaat kun je lezen bij Perspectieven.

10 april 2021

Vanmorgen hoorde ik bij Nieuwsweekend een heldere uitleg waarom er lange wachtrijen zijn bij de jeugd-GGZ. Luister hier terug (op de site van NPOradio1).

Met het marktdenken in de zorg als gegeven, willen de initiatiefnemers proberen de behandelaars zo ver te krijgen dat die minder als (lucratieve) specialisten gaan werken en meer als veelzijdige behandelaars om zo de wachtrijen te verminderen.